Onderzoek in het HBO, hoe kan het beter?

Sinds ongeveer een decennium geleden dient het HBO onderzoek te doen. Daarover is en wordt veel gediscussieerd. Vrijwel iedereen heeft een andere mening en een ander beeld.

Dient HBO wel onderzoek te doen? Ja, vinden bestuurders, politici (behalve de SP) en lectoren, want daarmee leiden we betere en onderzoekende professionals op en innoveren we het bedrijfsleven. Nee, vinden sommige docenten, het HBO is een onderwijsinstelling en van HBO-studenten kan je dit helemaal niet verwachten.

Als docent, werkzaam bij een aantal paramedische en technische opleidingen en een lectoraat, begeleid ik afstudeerders. Bij de paramedische opleiding studeert iedere student af op een onderzoek, van proposal tot onderzoeksrapport. De onderzoeksopdracht komt altijd uit het beroepenveld, is soms onderdeel van een groot onderzoeksprogramma. Het wordt gescreend op relevantie en haalbaarheid door de opleiding. De student wordt begeleid door de opdrachtgevende instelling en op afstand door een docent. De opleiding beoordeelt of de student afstudeert.
Vanuit het lectoraat worden sommige studenten begeleid.

Dat klinkt volgens het boekje: praktijkgericht onderzoek uitgevoerd door hbo-studenten.

Ondanks dat alle onderzoeksvragen, groot of klein, relevant zijn voor de opdrachtgever, verdwijnen vele toch in de la. De aanbeveling was niet wat de opdrachtgever verwachtte, of de betrouwbaarheid van het onderzoek was niet goed. Dat is jammer. Kwalijker is als de aanbevelingen wel worden overgenomen terwijl de onderzoekskwaliteit niet optimaal is. Dan worden therapieën en diagnostiek slechter in de veronderstelling dat ze geoptimaliseerd zijn.

Hoe kan dat?
En hoe kan het beter?

Posted in Hoger onderwijs, onderzoek | Tagged | Leave a comment

“Meneer, waarom moeten we dit leren?”

Die vraag wordt me bij bijna elke dag gesteld.

Sommige collega’s menen dat studenten die dergelijke vragen stellen de kantjes er vanaf lopen. Dat ze vragen om zo min mogelijk te hoeven leren, voor het maximaal resultaat.

Ik ben het daarmee niet eens. Dergelijke studenten zijn heel bewust bezig met hun studie: Wat is belangrijk? Wat is minder belangrijk? En waarom? Hoe moet ik deze les plaatsen binnen het grote geheel.

Voor hbo-studenten zijn mijn antwoorden op dergelijke vragen eigenlijk heel eenvoudig. Ik refereer aan het beroep waarvoor ze opgeleid worden. Niemand wil geopereerd worden door een incompetente arts die zijn anatomie niet 100% kent.

Tevens denk ik dat het een van de beste vragen aan een docent is. Daardoor realiseer ik me telkens weer dat de onderwerpen waarover ik les geef ten dienste dienen te staan van het beroep waarvoor studenten opgeleid worden. Anders is het zinloos en zonde van hun en mijn tijd.

En als het wel degelijk belangrijk is dan kan ik studenten daar ook op wijzen. “Geen zesjesmentaliteit, je wil toch niet solliciteren op een baan terwijl je hiervoor een zesje had? Voor jou tien anderen.”

 

Als docent aan een hogere beroepsopleiding vind ik het daarom vreemd dat hbo-opleidingen mbo-studenten willen weren omdat hun niveau te laag zou zijn. Ondanks wellicht mooie afspraken tussen de mbo-raad en de Vereniging van Hogescholen.  Bereiden docenten op het mbo hun studenten niet voor op een hbo-studie? Weten mbo-docenten niet wat nodig is voor een hbo-opleiding om hun studenten met de benodigde lesstof  voor te bereiden? Waarschijnlijk, want ik ken geen verhalen van mbo-docenten die een hogeschool binnenlopen met de vraag wat hun studenten moeten kunnen. Dat is jammer en zou veel schelen.

Ook op de havo en het vwo wordt vooral naar het examen toegewerkt. Havisten en vwo-ers kunnen slagen voor hun examen terwijl ze belangrijke kennis en vaardigheden niet bezitten. In het artikel “Waarom Jori uit 4 vwo nog steeds niet kan schrijven” beschrijft Johannes Visser een leerling die met een vlotte prezi-presentatie een voldoende haalt maar toch niet kan schrijven. Redenen daarvoor zijn compensatie, rendementen en toetsscores. De overheid probeert de kwaliteit te verhogen door kernvakken te definiëren waarvoor compensatie niet mogelijk is. Allemaal maatregelen die voorbij gaan aan de vraag waarvoor het onderwijs dient. Het examen is niet het einddoel. Havo en vwo zijn voorbereidend op hbo en universiteit. Toch ik ken ook geen verhalen van vo-docenten die een hogeschool of universiteit binnenlopen met de vraag wat hun leerlingen moeten kunnen, en waarom. Maar als een leerling slechts leert voor het eindexamen, en toch slaagt zonder een goed betoog te kunnen schrijven dan zal diegene falen in het vervolgonderwijs.

Niet stellen van de vraag “Waarom moeten we dit leren of onderwijzen” en deze elke les beantwoorden, zou wel eens de oorzaak kunnen zijn van ‘zesjescultuur’, niet goed aansluiten op vervolgonderwijs en navelstarend cijferfetisjisme.

 

Posted in Uncategorized | Leave a comment